Er gaat aan het maken van gouden sieraden en die van zilver een verwerkingsproces aan vooraf. Voordat je een gouden ring om hebt of een gouden armband draagt, is er heel wat werk aan de winkel geweest. Puur goud dat men vindt in de goudmijnen is materiaal dat niet direct geschikt is om sieraden van te maken. Dat geldt ook voor zilver net als voor platina en titanium. Om de materialen wel geschikt te maken voor bewerking tot sieraden is er sprake van een legering.
Wat is een legering
Inhoudsopgave
Dat is een benaming die staat voor het mengen van metalen of van niet-metalen (silicium of koolstof). Een goud legering of zilver legering ontstaat door de componenten eerst vloeibaar te maken. Door de vloeibare substanties te mengen, ontstaat er een legering. Door deze legering toe te passen, is het mogelijk om goud en zilver van verschillende gehalten te realiseren. Afhankelijk van de gekozen legering ontstaat er op die manier witgoud, geelgoud, roségoud en zilver in allerlei gehalten.
Een legering is door en door gemaakt van hetzelfde materiaal, iets heel anders dan verzilverd of verguld waarbij het gaat om een onedele basis met slecht een dun laagje edelmetaal!
Zilver en goud zijn puur te zacht om te verwerken
Het is belangrijk om goud en zilver te legeren om de materialen werkbaar en duurzaam te maken. Misschien wist je het niet, maar puur goud en puur zilver zijn van zichzelf zacht en niet slijtvast. Daarom is het niet mogelijk er direct sieraden van te maken. Door deze metalen eerst te legeren, is het mogelijk om specifieke eigenschappen toe te voegen. Met een legering in de ideale verhouding is het perfecte materiaal om sieraden te creëren.
Een ander belangrijke reden voor legering is dat je daarmee invloed op de kleur uitoefent. Vooral bij goud zijn er zoals aangegeven allerlei verschillende kleuren te onderscheiden. De metalen hebben elk ook andere gehalten. Puur goud is bijvoorbeeld 24 karaat. Dit gehalte zie je dan ook niet terug bij gouden sieraden. De gangbare gehalten zijn 14 karaat en 18 karaat gouden sieraden.
Witgoud
Om een sieraad van witgoud te maken, zijn er voor de legering meerdere componenten nodig. De mix bestaat uit goud met palladium of nikkel. Het is namelijk niet zo dat witgoud als metaal op zichzelf voorkomt in de goudmijnen. Witgoud creëert men door de genoemde legering toe te passen. Overigens is er naast het legering nog een manier om witgoud te maken. Dat is mogelijk door goud te rodineren en dat betekent dat er een laagje rodium overheen komt. Rodium is wit metaal. Deze methode heeft vaak niet de voorkeur, want het witte metaal is gevoelig voor slijtage. Overigens zijn er kleurverschillen te onderscheiden als het om witgoud gaat.
De legering van goud met nikkel zorgt voor een meer warme kleur dan de mix met palladium. Die heeft een meerdere donkere uitstraling en lijkt zelfs wat de kant van een grijze kleur op te gaan. Nikkel is voordeliger dan palladium, maar toch is tegenwoordig de laatstgenoemde soort populairder in gebruik. Dat heeft onder meer te maken met de strenge regels in de Europese Unie om nikkel te gebruiken. Overigens komt een combinatie van goud met nikkel en palladium ook nog altijd voor. Nikkel heeft wel het voordeel harder en slijtvaster te zijn in de legering. Palladium gebruikt men ook wel om toe te passen in een zetting van edelstenen.
Witgoud was in de 70er jaren van de 20ste eeuw enorm populair, de armbanden, colliers en ringen uit die tijd zijn occasion nog voor aantrekkelijke prijzen te koop. Witgoud wordt ook veel gebruikt in combinatie met mooie witte diamanten. In geelgoud is de kleur van een diamant niet te beoordelen want het geel van het goud verdoezelt de echte kleur. In witgoud is heel goed te zien of een briljant wit is of van kleur af. Waarom dit zo belangrijk is? De prijs van een diamant wordt voor een deel bepaald door zijn kleur, een witte diamant is veel kostbaarder dan een diamant die gelig is.
Geelgoud
Om geelgoud te krijgen, is er sprake van de toevoeging van zilver en koper. De verhouding zilver is groter dan koper. Zilver heeft een witachtige kleur en daarom zorgt deze legering ervoor dat goud de kleur van geelgoud krijgt. Puur goud heeft een oranjeachtige en wat donkergele kleur. Overigens is het ook mogelijk om in verhouding meer koper dan zilver te mengen. In dat geval overheerst de rode koperkleur en ontstaat er roodgoud. Geelgoud is een populaire uitvoering om te gebruiken voor het maken van sieraden.
Kijk maar eens in juwelierszaken waar de geelgouden sieraden direct in het oogspringen. Dat deze vorm populair is, komt onder meer omdat geelgoud het meest op puur goud lijkt. Bovendien bestaat de gedachte bij de meerderheid dat geelgoud pas echt goud is. Dat is natuurlijk ook zo, maar dat geldt eveneens voor andere uitvoeringen, zoals witgoud en roségoud. De legering is alleen anders, maar het goudgehalte is evengoed 14 karaat of 18 karaat.
Goudgehaltes
Misschien is het nog wel interessant om wat meer te vertellen over het goudgehalte. 24 karaat is dus puur goud en 14 karaat en 18 karaat zijn in Nederland veel voorkomende. In Nederland mag goud niet als goud aangemerkt worden als het gehalte beneden de 14 ligt. Een gouden sieraad van 9 karaat mag dus niet als zodanig aangeprezen worden, dat is jammer omdat 9 karaat goud in Engeland al eeuwen populair is en er de mooiste sieraden van zijn en worden gemaakt. De Nederlandse waarborg geeft aan dat er misschien in de komende jaren toch een keurmerk zal komen voor 9 karaat goud. Overigens komen 20 karaat en 22 karaat ook nog voor, gehalten die in Nederlands niet worden gebruikt maar in warme landen wel.
Er geldt voor ieder gehalte dat er zoveel duizendste goud in verwerkt moet zijn. Voor 14 karaat betekent dat er 585 duizendste deel goud in moet zitten. 585 is het herkenningsnummer die men in gouden sieraden merkt. Kijk maar eens naar je gouden ring of armband of je 585 ziet staan. Dat betekent dat je sieraad 14 karaat goud is. Zo geldt ook voor de andere goudgehalten een nummer:
• 585 = 14 karaat
• 750 = 18 karaat
• 833 = 20 karaat
• 916 = 22 karaat
Roségoud
Roségoud is een populaire goudkleur en niet alleen voor sieraden. Denk maar eens aan de vele smartphones in de high-end klasse in roségoud. Het verschil is natuurlijk dat er voor roségouden sieraden sprake is van een legering. Om roségoud te verkrijgen, is er sprake van goud in combinatie met koper en zilver. De verhouding van koper is echter groter dan die van zilver en daardoor ontstaat er een prachtige gloed. Dit type sieraden straalt luxe en warmte uit. Wist je dat de legering van goud en koper populair is geworden door Carl Fabergé.
Deze juwelier gebruikte dit type legering voor het vervaardigen van de beroemde Fabergé-eieren. Roségoud heeft inmiddels voor de toepassing in sieraden een tijdloos karakter gekregen. Het is ook een kleur die overal bij past en bijzonder stijlvol en exclusief is. Misschien denk je dat roségoud vooral is weggelegd voor dames, maar ook voor heren zijn er prachtige roségouden sieraden verkrijgbaar.
Roségoud was in de 50er jaren van de 20ste eeuw heel populair en is nu bezig aan een comeback!
Zilver in vele gehalten
Zilver is een edelmetaal dat perfect is om sieraden van te maken. Net als bij goud kent ook zilver verschillende gehalten. Het eerste zilvergehalte bestaat bijvoorbeeld uit 92,5% zilver. Dat is 925ste deel van 1000. Het tweede gehalte zilver bestaat uit 83,5% zilver en het derde gehalte uit 80% zilver. Bij het 1ste zilvergehalte is er sprake van een legering van zilver van 92,5% in combinatie met 7,5% koper. Of een ander metaal. Een speciale benaming voor deze legering is sterling zilver.
• 925 =1ste gehalte zilver
• 835 = 2de gehalte zilver
• 800 = 3de gehalte zilver
Zilver is een edelmetaal dat niet roest en een zuiver witte kleur heeft. Als zilver onbeschermd is, krijgt het een zwarte kleur door langdurig blootgesteld te zijn aan lucht. Het merendeel van de zilveren sieraden die momenteel worden gemaakt worden voorzien van een laagje rhodium om het aanslaan te vertragen. Veel zilveren sieraden zijn door dit proces heel helder wit en missen contrast wat de onbehandelde sieraden wel hebben. Wat je mooier vind is een kwestie van smaak.
Net als goud is ook zilver in pure vorm veel te zacht om te gebruiken voor sieraden. Of om andere gebruiksvoorwerpen te maken, zoals zilveren bestek of zilveren gebruiksvoorwerpen. Overigens gebruikt men wereldwijd een kwart van al het zilver voor onder meer de productie van sieraden. Andere toepassingen zijn onder meer op het gebied van condensators, spiegels en de foto-industrie.
Zilver werd al gebruikt voordat de jaartelling is ingegaan. In die periode is zilver onder meer populair geweest om voor versiersels te gebruiken en als betaalmiddel. Overigens is zilver tot ver in de twintigste eeuw in gebruik geweest als muntgeld. Dat geldt eveneens voor gouden munten. Om sieraden van zilver te maken, is er doorgaans sprake van het gebruik van sterling zilver. Dat is een legering dat over een extra hoog zilvergehalte beschikt en waar edelsmeden gebruik van maken. Sieraden als zilveren armbanden, oorringen en halskettingen zijn al bekend vanuit de Oudheid. Zilver is buigbaar metaal en overigens net wat harder dan goud en daarom ook wat gemakkelijker te verwerken. Het is vooral de combinatie van de witte kleur met glanzende uitstraling die het edelmetaal populair maken.
Platina
Goud en zilver zijn edelmetalen, maar dat geldt eveneens voor platina. Het is een edelmetaal met een wit/grijze kleur en beschikt over speciale eigenschappen. Platina is veel zeldzamer dan goud. Misschien is het niet bij je bekend, maar platina is zelfs duurder dan goud. Het kostbare metaal is daarom vaak onderdeel van sieraden in combinatie met andere metalen. De dichtheid van platina is veel groter in vergelijking met die van goud en zilver. Bovendien is het edelmetaal slijtvaster en als er krasjes ontstaan, zijn deze weg te polijsten. Een platina sieraad gaat dan ook een leven lang mee, het is een kostbaar juweel. Platina is een edelmetaal dat nog enkele andere voordelen heeft.
Zo oxideert het materiaal niet en de originele witachtige kleur blijft altijd behouden. De Egyptenaren waren drieduizend jaar geleden de eersten die het metaal gebruikten. Daarna is platina ook door de Inca’s ontdekt. Dat was ongeveer achthonderd jaar later. Zij gebruikten platina in combinatie met goud om prachtige sieraden van te maken. Koning Louis XVI heeft in 1790 een platina sieraad gekregen dat ontworpen is door een Franse goudsmid.
Het materiaal is zelfs tot de Tweede Wereldoorlog populair geweest om te gebruiken voor trouwringen en verlovingsringen. Bij platina is er geen sprake van een legering om een witte kleur te krijgen, zoals bij witgoud. Het edelmetaal is wit van zichzelf. Daarom komen diamanten ook zo perfect uit in een platina sieraad. Platina is internationaal geaccepteerd als er sprake is van een platinagehalte van 950/1000. De sieraden hiervan bestaan dus ook uit minimaal 95% pure platina.
Titanium
Titanium is een metaal dat voor de vervaardiging van sieraden veelvuldig gebruikt wordt. Het grote voordeel van titanium sieraden is dat deze allergie vrij zijn. De kwaliteit van dergelijke sieraden is bovendien uitstekend. Het is een sterk materiaal dat in vergelijking met RVS zelfs dertig keer sterker is. Daarnaast is titanium de helft lichter dan RVS. Naast sieraden is titanium ook populair om te gebruiken voor het vervaardigen van horloges. Het materiaal is licht en daarom comfortabel om rond de pols te dragen. De originele kleur van titanium is zilverwit tot lichtgrijs. Dit is eigenlijk een oxidatie laag die bescherming biedt.
Door toepassing van uiteenlopende technieken is het mogelijk om sieraden van titanium een andere kleur te geven. Het is leuk om te weten dat de oxidatie laag of de dikte ervan de kleur van het sieraad bepaalt. Een techniek voor de verandering van kleur is het gebruik van elektriciteit. Door wijzigingen in de voltage of Ampère is de kleur te beïnvloeden. Om sieraden te maken, is er sprake van het gebruikmaken van lasers en gietmachines. De levensduur van titanium sieraden is bijzonder lang en misschien wel levenslang. De sieraden zijn onder meer populair vanwege de uitstekende verhouding tussen prijs en kwaliteit. Titanium is het goedkoopste in vergelijking met goud, zilver en platina. De bewerking is overigens wel wat ingewikkelder.
Wilt u meer weten over de vele mogelijkheden van de diverse edelmetalen, neem dan contact op met Zilver.nl, of bekijk de grote collectie sieraden.
Lees ook;
Erg leuk om je geheugen weer op te frissen!
Vooral titanium,wat je tegenwoordig in zoveel mooie kleurcombinaties ziet!!